Pedenn en deñvalded II
534 👁 2 ★
Bonum est viro si portaverit jugum ab adolescentia sua.
(Threni, III, 27.)
Me zo ganet e-kreiz ar mor
Teir lev er maez ;
Un tiig gwenn du-hont em eus*, [W em es]
Ar balan ’gresk e-tal an nor
Hag al lann a c’hol’* an avaez. [c’holo]
Me zo ganet e-kreiz ar mor,
E bro Arvor.
Ma zad a oa, ’vel e dadoù,
Ur martolod ;
Bevet en deus kuzh ha diglod
- Ar paour ne gan den e glodoù -
Bemdez-bemnoz war ar mor blod.
Ma zad a oa, ’vel e dadoù,
Stlejour-rouedoù.
Ma mamm ivez a laboura
- Ha gwenn he blev - ;
Ganti, ar c’hwez war hon taloù,
Desket em eus bihanig tra,
Mediñ ha tennañ avaloù.
Ma mamm ivez a laboura
D’hounit bara...
O deizioù ma bugalerezh,
P’en d-aen, diluz*, [W dilui]
Gant mamm da redek an irvi,
Pe gant ma zad d’ar beskerezh,
’Menn ez oc’h-c’hwi, ’menn ez oc’h-c’hwi ?
O deizioù ma bugalerezh,
Na dous e oac’h* ! [W oeh]
C’hwec’h ’oamp neuze, Santez Mari,
War-dro d’an daol ;
Yac’h ha laouen e vevemp holl,
Da Zoue ha deoc’h e tougemp bri.
Bremañ emañ kemmet an taol.
C’hwec’h ’oamp neuze, Santez Mari,
N’omp mui ’met tri...
Ar marv war an nor ’neus stoket,
Deut eo e-barzh :
Hon eurvad zo aet kuit ’n un arc’h
Er vered-parrez da gousket...
Hag ennon e c’hanas ur barzh.
Ar marv war an nor ’neus stoket...
- Ne ouelin ket !
Ne ouelin ket ! Re ’meus ouelet
Neuze, siwazh !
Ha c’hoant em befe d’ober c’hoazh,
D’ar glac’har ’zo ’tro da’m oaled !
Met ret eo bout kreñv ’vit warc’hoazh.
Ne ouelin ket ! Re ’meus ouelet :
Eurioù kollet.
Daeroù a zic’hoanag divent
Em eus taolet
En devezhioù-hont ken kalet ;
Ra vezit benniget ’velkent,
Rak roet ho peus din ar gweled !
Daeroù a zic’hoanag divent
Ma amzer gent !...
...Ha bremañ petra ’lârin-me,
Pa’z ouzit holl ?
Ma eurvad douarel aet da goll,
Bet ’on er c’hloerdi, en arme,
Baleet ’meus dindan hoc’h heol.
...Ha bremañ petra ’lârin-me,
Dirak ma Doue ?
Petra ’lârin deoc’h, o Doue strizh,
Mor madelezh ?
Ar baourentez zo c’hwerv he laezh ;
Ar bleuñv disec’het ’c’houlenn glizh ;
An douar-mañ zo lous e follezh*. [follentezh]
Petra ’lârin deoc’h, o Doue strizh,
’Met ez on skuizh !
Deut ’on davedoc’h arselin ;
Diouzh hoc’h aoter
E klaskan dibun ma fater :
Sklêrderit-me hag e welin,
Komzit, ma tañvain ho touster
Deut ’on davedoc’h arselin
War ma daoulin...
(Threni, III, 27.)
Me zo ganet e-kreiz ar mor
Teir lev er maez ;
Un tiig gwenn du-hont em eus*, [W em es]
Ar balan ’gresk e-tal an nor
Hag al lann a c’hol’* an avaez. [c’holo]
Me zo ganet e-kreiz ar mor,
E bro Arvor.
Ma zad a oa, ’vel e dadoù,
Ur martolod ;
Bevet en deus kuzh ha diglod
- Ar paour ne gan den e glodoù -
Bemdez-bemnoz war ar mor blod.
Ma zad a oa, ’vel e dadoù,
Stlejour-rouedoù.
Ma mamm ivez a laboura
- Ha gwenn he blev - ;
Ganti, ar c’hwez war hon taloù,
Desket em eus bihanig tra,
Mediñ ha tennañ avaloù.
Ma mamm ivez a laboura
D’hounit bara...
O deizioù ma bugalerezh,
P’en d-aen, diluz*, [W dilui]
Gant mamm da redek an irvi,
Pe gant ma zad d’ar beskerezh,
’Menn ez oc’h-c’hwi, ’menn ez oc’h-c’hwi ?
O deizioù ma bugalerezh,
Na dous e oac’h* ! [W oeh]
C’hwec’h ’oamp neuze, Santez Mari,
War-dro d’an daol ;
Yac’h ha laouen e vevemp holl,
Da Zoue ha deoc’h e tougemp bri.
Bremañ emañ kemmet an taol.
C’hwec’h ’oamp neuze, Santez Mari,
N’omp mui ’met tri...
Ar marv war an nor ’neus stoket,
Deut eo e-barzh :
Hon eurvad zo aet kuit ’n un arc’h
Er vered-parrez da gousket...
Hag ennon e c’hanas ur barzh.
Ar marv war an nor ’neus stoket...
- Ne ouelin ket !
Ne ouelin ket ! Re ’meus ouelet
Neuze, siwazh !
Ha c’hoant em befe d’ober c’hoazh,
D’ar glac’har ’zo ’tro da’m oaled !
Met ret eo bout kreñv ’vit warc’hoazh.
Ne ouelin ket ! Re ’meus ouelet :
Eurioù kollet.
Daeroù a zic’hoanag divent
Em eus taolet
En devezhioù-hont ken kalet ;
Ra vezit benniget ’velkent,
Rak roet ho peus din ar gweled !
Daeroù a zic’hoanag divent
Ma amzer gent !...
...Ha bremañ petra ’lârin-me,
Pa’z ouzit holl ?
Ma eurvad douarel aet da goll,
Bet ’on er c’hloerdi, en arme,
Baleet ’meus dindan hoc’h heol.
...Ha bremañ petra ’lârin-me,
Dirak ma Doue ?
Petra ’lârin deoc’h, o Doue strizh,
Mor madelezh ?
Ar baourentez zo c’hwerv he laezh ;
Ar bleuñv disec’het ’c’houlenn glizh ;
An douar-mañ zo lous e follezh*. [follentezh]
Petra ’lârin deoc’h, o Doue strizh,
’Met ez on skuizh !
Deut ’on davedoc’h arselin ;
Diouzh hoc’h aoter
E klaskan dibun ma fater :
Sklêrderit-me hag e welin,
Komzit, ma tañvain ho touster
Deut ’on davedoc’h arselin
War ma daoulin...
Emaout o lenn un destenn a zo bet skrivet e brezhoneg, dalc’h soñj neuze ma’z eo lennegezh ar vrezhoneg evel ar re all : hec’h ijin hag he saour hec’h-unan he deus.
Disheñvel ez int marteze diouzh an hini (gallek, saoznek…) a zo bet roet dit da dañva er skol. Daoust hag e tlefe bezañ laket lennegezh ar vrezhoneg dindan an treid evit se ?
Dre-se, dalc’h soñj eus ar fouge ez eo kenveriañ ul lennegezh ouzh un all. Kemer an testennoù evel ma’z int, lennadenn vat, ha tenn plijadur deus outo !
Ur soñj a zeu dit ? Ne zale ket ken ha deus e darempred ganin, n’eus forzh pe soñj e ve. Daoust ma n’on ket wonderwoman (ha piv a oar ?) e vi souezhet, marteze.
An holl destennoù a-us en em gav bremañ en damani foran hervez lezenn eus Bro-C’hall (70 vloaz goude marv an aozer), hogen taol evezh : lezennoù all a c’hell lakaat an dale da vout hiroc’h c’hoazh.
Bez en ez aes da arverzañ an destenn diouzh da c’hoant, nemet e venegi al lec’hienn-mañ mar plij dit. Evel just e lavaran trugarez d’an holl dud a roy din da anaout ar fazioù hag an diresistedoù a c’hell bezañ kavet.